Ασυλόφρονες

Ερχεται η ωρα που ο Πρισλεϋ, στη γνωστη συναυλια, χεσμενος απο την κοκα περιμενει τις καραμουζες να τελειωσουν τα δικα τους για να να μπει να πει το τελευταιο "γκλορι-γκλορι, αλελουγια"στο "Αμερικαν Τριλοτζι". Οπως στεκεται τον βρισκει κατι, που κανει το αιμα του να αλλαζει ξαφνικα και γινεται νερο του Μισσισιππη, του ανεβαζει ποταμοπλοια, καλαμποκια, βαμβακοφυτειες και πεσόντες Νοτιους της μαχης του Γκεντισμπεργκ στο κεφαλι, αδιαφορει για την Ανθρωποτητα που τον κοιταει απο την τηλεοραση και αφηνει μια κραυγη με τα γνωστα τραβηγμενα φωνηεντα του αμερικανικου Νοτου.

Κατι μου λεει οτι εκεινη την ωρα δεν ειναι οι πατριωτικοι στιχοι του τραγουδιου που τον κανουν να ουρλιαξει, αλλα κατι αλλο που τον συνδεει για λιγα δευτερολεπτα με τα παιδικα του χρονια στα λασπονερα της Ντιξιλαντ.

Σημερα ξερουμε οτι ο Ελβις, υπηρξε στριμωγμένος απο μια "φαμπρικα", στο μεγαλυτερο μερος της καριερας του και οταν συμβιβαζεσαι, τα πιατα του μενου ειναι προκαθορισμενα, οπως στους χορους σωματειων και συλλογων και τα τρως με μια γλυκοπικρη νοσταλγιας, εδω και εκει για την εποχη που ησουν ακομα μικρος, πεινασμενος για τα παντα και τη συνταγη την οριζες εσυ. Στο τελος τον χωνευεις το συμβιβασμο και προσαρμοζεσαι, ομως κατι σου καθεται στο λαιμο και θελεις να ουρλιαξεις σε ανυποπτο χρονο οπως κανει ο Πρισλευ σε εκεινη την συναυλια για να πει " Ξεχασε το ασπρο κιτς "Aμερικαν ιγκλ" κουστουμι που φοραω τωρα για να κανω αρπαχτες στα σκυλαδικα του Βεγκας, ο Βασιλιας πια ειναι γυμνος, ομως καποτε ημουν ενα μικρος μοναχικος επαρχιωτης απο το Τουπελο με τοσο πολλη τρελα στα παπαρια που αλλαξα την ιστορια της μουσικης χωρις καν να το καταλαβω ... "

Τι σημαινε η κραυγη του Ελβις και τι σκεφτοταν στ'αληθεια εκεινη την ωρα ειναι κατι που βεβαια δεν θα αποδειχτει ποτε, ετσι ολη η υποθεση ειναι ασκοπη, παραμενει ομως γεγονος οτι νοσταλγοι, οπως εγω, εχουν μια μανια να μπερδευουν την πραγματικοτητα με μυθους που επινοούν συνηθως αθελα τους.


Ενα σωστο ντοκυμαντερ δεν βασιζεται ομως σε εικασιες, ουτε στη νοσταλγια. Μοιαζει πιο πολυ σαν να προσπαθεις να τεκμηριωσεις μπροστα σε ενα δικαστηριο που θα αποφασισει στο τελος για το συμπερασμα. Βεβαια οπως και στις δικες, ετσι και στα ντοκυμαντερ υπαρχει κινδυνος τα συμπερασματα να αλλοιωθούν απο υπερβολικη αγαπη ή και απεχθεια για το αντικειμενο, ομως οταν ξεκινας να φτιαξεις κατι σαν το "ΕΔΩ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΣΥΛΟ" μια ταινια δηλαδη για την ανεξαρτητη ελληνικη σκηνη της δεκαετιας του '80 καταλαβαινεις αμεσως οτι τα υλικα που εχεις στη διαθεση σου μαγειρευονται πολυ δυσκολα. Τα στενα ορια της αιωνιας ελληνικης πραγματικοτητας δεν αφηνουν πολλα περιθωρια σε νοσταλγους και σε μύθους.

Ακομα και αν το ροκ&ρολλ βασιζεται σε αυτους ή ακομα χειροτερα τους δημιουργει καθως γεννιεται ξαφνικα σε ανυποπτο χρονο και κραταει για λιγο ( η πρωτη εμφανιση ηταν το '54, η δευτερη στα μεσα του '60 η τριτη στα τελη του '70) και μετα ξαναβυθιζεται παλι χωρις προειδοποιηση σαν τον Μομπι Ντικ παιρνοντας μαζι του τους επιδοξους Καπταιν Αχαμπ που κυνηγανε να το δαμασουν, οπως τον Κοχραν τον Μπαντυ Χολυ, τα " τρια Τζέι " ( Τζιμ, Τζιμι και Τζανις) ή περσονες οπως ο Σιντ Βισιους. Το ροκ&ρολλ καταδυεται και αφηνει πισω του μια θαλασσα απο αιφνιδιους θανατους, φημες, δοξα, μεμοραμπιλια, βιογραφιες, εταιριες, συνεχιστες, επανασταση, μουσικα ρευματα, και απανω της να επιπλεει παντα ενοχλητικο ενα απο τα μεγαλυτερα ερωτηματα που εθεσε ανθρωπινη μουσικη: Το ροκ&ρολλ ειναι τελικα αντισταση κατα του συστηματος ή το συστημα γεννησε το ροκ&ρολλ για να ελεγχει τις μαζες;

Το μπλεξιμο με το ροκ&ρολλ ειναι κατι που το ξεκινας εφηβος ή δεν το ξεκινας ποτε. Και σ'αυτες τις ηλικιες δεν ασχολεισαι με ερωτηματα. Δεν σε νοιαζει στην τελικη. Θεωρεις ατυχους οσους εζησαν τους προηγουμενους αιωνες και δεν προλαβαν αυτη τη μουσικη που σε κανει να παθαινεις μια ακατασχετη εσωτερικη φλυαρια, στυλ Φιλιπ Μαρλοου, με περιπου ισες πιθανοτητες ο εαυτος σου να σε βαρεθει νωρις, να σε φοβηθει ή να σου ζητησει αυτογραφο. Η μυθολογια που σερνει το ροκ&ρολλ απο την αλλη αποδεικνυεται συντομα μια αδιστακτη τσατσα που σε βαζει να πηδιεσαι για ψιχουλα, να κουρευτεις φλατ-τοπ, οταν οι αλλοι γυρω σου αφηνουν χαιτουλα στο μαλλι ή και το αντιθετο. Σε βαζει να βρεις τροπους να σε προσεξουν, πιο δυσκολους απο το να κορο'ι'δεψεις ας πουμε το χαζο της ταξης για να γελασουν οι γκομενες και για να μη χαλαρωνεις σε τρομοκρατει ψιθυριστά στο αυτι για το μελλον που σε περιμενει: "Υπαλληλος, Γερος, Κνιτης, Καγκουρας ... μαλακα, κανονισε". Σου δημιουργει την αναγκη να νιωσεις ανεξαρτητος μακρυα απο θεωρητικους και καθοδηγητες, μακρυα απο τα οραματα που δημιουργουν τα πληθη να κυνηγας οπτασιες που δημιουργει η μοναξια.

Η ελληνικη ανεξαρτητη μουσικη σκηνη του '80, εμφανιστηκε καθυστερημενα σε μια στιγμη που το Πανκ στο εξωτερικο ειχε μετονομαστει σε Νιου Γουε'ι'β απο τις εταιριες ( "Το φιλι του θανατου του ροκ&ρολλ " οπως το αποκαλεσε σαρκαστικα ο Ροττεν), ο Στραμερ διαπιστωνε πως οι τουριστες τον αναγνωριζαν στο αεροδρομιο γιατι "τον ειδαν προσφατα στο ΜΤV", ο Μπιαφρα παρατηρουσε πως η νεα θρησκεια των αμερικανων ειναι ο νεκρος Ελβις, ενω οι καποτε ανατρεπτικοι στιχοι του ροκ&ρολλ, αλλαζαν πιατσα για να κανουν τσουληθρα σε χιπ-χοπ κατεβατα. Η Ελλαδα ηταν τοτε το πιο απομακρυσμενο μερος της Δυσης, εθισμενη οσο καμια αλλη ευρωπαϊκη χωρα στον αμερικανικο τροπο ζωης και με σοσιαλιστικη κυβερνηση που στις προγραμματικες της δηλωσεις αντιπαθουσε τους Αμερικανους.

Μεσα σ'αυτη την ατμοσφαιρα εμπορευματοποιησης και αντιφατικοτητας τα ελληνικα ανεξαρτητα συγκροτηματα του '80, αρπαξαν με τη σειρα τους το μυθο του ροκ&ρολλ απο τα μαλλιά και διεκδικησαν το δικαιωμα να σταθουν και να παιξουν ελευθερα τη μουσικη της εφηβειας τους με τη δικια τους συνταγη και με τους δικους τους ορους. Το ποσο ευκολο ή δυσκολο ηταν κατι τετοιο το καταλαβαινει κανενας πολυ ευκολα διαβαζοντας ενα μικρο αποσπασμα απο περιστατικο της εποχης, ενα απο τα πολλα που επιχειρει να καταγραψει η ταινια. Το συγκεκριμενο το διηγειται ο Θοδωρης Βλαχακης των Ματζικ ντε Σπελ:

"... Εμείς όταν είχαμε πάει να παίξουμε στου Ζωγράφου, με τραγουδιστή τον Ντρενογιάννη μάλιστα –βγήκανε τα κλασσικά ροκ συγκροτήματα πριν από εμάς κι όταν ανεβήκαμε στη σκηνή, ξεκινάμε το Silly Thing των Sex Pistols – ο Σκαρλάτος τότε είχε βαμμένο το ένα μάτι μαύρο, το άλλο άσπρο και βαμμένα χείλη, γιουχάρανε από κάτω τα φρικιά. Στις πρώτες νότες φεύγει από κάτω η πρώτη Βελουτέλα συστημένη για τον Σκαρλάτο –την αποφεύγει αυτός, σκύβω κι εγώ στα ντραμς, τη γλιτώνω. Δεύτερη Βελουτέλα, είχανε βάλει σημάδι τον Σκαρλάτο, φτάνει στα ντραμς, τη χτυπάω εγώ στον αέρα με τη μπαγκέτα, έγινε φαντασμαγορία με τους προβολείς να φωτίζουν τα ιπτάμενα γιαούρτια. Ανεβαίνουν επάνω δυο φρικιά κι αρχίζουν να χορεύουν τσάμικο για να μας ξεφτιλίσουν. Σε κάποια φάση, περνάνε δίπλα από τον Ντρενογιάννη, του τραβάει ο ένας απ΄αυτούς μια κλωτσιά στ΄αρχίδια, δε χάνει καιρό ο Ντρενογιάννης, του περνάει το καλώδιο του μικροφώνου γύρω από το λαιμό κι αρχίζει να τον πνίγει. Σηκώνομαι κι εγώ, πάω στην άκρη της σκηνής, τους κάνω κωλοδάχτυλο –άρχισε τότε ένα ξύλο άνευ προηγουμένου. Μιλάμε για τόσο ξύλο που κατά λάθος ο ξάδερφός μου βάρεσε την κοπέλα του πρώην τραγουδιστή μας –έρχονταν και οι δυο να μας βοηθήσουν και μπερδεύτηκαν μεταξύ τους...Υπήρχαν πολλοί που δεν ήθελαν να μας βλέπουν πάνω στη σκηνή, θυμάμαι οτι αν υπήρχαν 50 άτομα από κάτω ήταν οι δικοί μας, όταν υπήρχαν 150 ήταν 50 δικοί μας κι 100 που θέλανε να μας πλακώσουν, ήταν τόσο περιχαρακωμένα τα πράγματα –50 είχαμε μαζί μας, ο πεντηκοστός πρώτος ήταν πάντα εναντίον μας... "

Τα ανεξαρτητα ελληνικα συγκροτηματα θεωρηθηκαν κατι σαν συμμοριες μοναχικων τρελων που "χαλανε τη συνταγη", αληταραδες, χωρις εμπορικη και αισθητικη αξια, αντιδραστικοι χωρις πολιτικη συνειδηση και οραμα και αναλογα αντιμετωπιστηκαν απο εταιριες, "αγανακτισμενους πολιτες", "φρικια" θεματοφυλακες του ακαδημαικου ροκ και κομματικες οργανωσεις ολων των αποχρωσεων.

Δεν ξερω τελικα αν ποτε στην Ελλαδα υπηρξε γενια που πετυχε τους στοχους της. Το σιγουρο ειναι πως η συγκεκριμενη γενια βρεθηκε χαμενη οταν το παιχνιδι εληξε αποτομα στις αρχες του '90. Τοσο αποτομα που δεν προλαβε καν να συμβιβαστει και να ουρλιαξει σαν τον χοντρο Πρισλεϋ, στριμωγμένη σε καποιο σκυλαδικο για την δυναμη της νιοτης της που χαθηκε για παντα. Μυθοι σαν αυτον του "Βασιλια" αλλωστε, δεν χωρεσαν απο την αρχη στον κωδικα της. Τη μερα μαλιστα που πεθανε ο Ελβις, τον Αυγουστο το '77, οπου ετυχε να γινεται καποια πανκ συναυλια, το κοινο ξεσπασε σε ζητωκραυγες μολις εμαθε τα νεα ...

Αυτο που καταφερε να αφησει πισω της η γενια του 80 στην Ελλαδα ειναι κυριως μουσικη. Και μεσα απο αυτη τη μουσικη καποια ερωτηματα για ολους εμας τους επομενους.

Αν ενα ντοκυμαντερ σου φαινεται βαρετο, βγες μια βολτα εξω και κοιταξε γυρω σου.

Θα διαπιστωσεις οτι αυτα τα ερωτηματα παραμενουν ακομα.

Το ιδιο και η μουσικη τους

Posted in: ανταποκρίσεις